Ik krijg al jeuk als ik eraan denk

‘Invasie van bedwantsen in Parijs: blijf hier weg’, ‘Bedwants rukt op in Parijs, stad vraagt hulp aan overheid’, ‘Bloedzuigende bedwantsen terroriseren Franse hoofdstad’. Begin oktober werden de media gedomineerd door koppen over bedwantsen in Parijs. Mensen annuleerden massaal hun weekendjes weg, Franse scholen gingen uit voorzorg dicht en de commissie van de Young Logeion studiereis wist niet of ze het jaarlijkse internationale uitje nog wel door kon laten gaan. Die zou namelijk begin oktober plaatsvinden in oui oui Paris!

De studiereiscommissie was verdeeld: bedwantsen vond niemand prettig. Of het de reis ging verpesten, stond ter discussie. Die beestjes zijn toch in elke stad te vinden? En als er een paar anti-insecten spuitbussen werden ingekocht, konden we toch prima gaan? Maar hoe meer TikTok reels er langskwamen van kruipende insecten in metro’s en treinen, hoe meer mensen begonnen te twijfelen: ‘Ik krijg er nu al jeuk van!’

Dat bedwantsen jeuk geven, is een feit. Het vervelende daaraan is dat ons brein alleen al door dat feit een signaal afgeeft aan ons lichaam. Als je aan jeuk denkt zijn je hersenen actief in hetzelfde gebied als dat er een jeukprikkel naar je lichaam wordt verstuurd. Oftewel: je krijgt jeuk, als je denkt aan jeuk. En probeer dan nog maar eens mensen te overtuigen dat er in Parijs vast geen problemen komen van de bedwantsen.

Gelukkig werd het probleem nét op tijd opgelost. Want wat bleek? Alle bedwantsverhalen waren een klassiek voorbeeld van nepnieuws. En de filmpjes op sociale media? Dat waren andere beestjes, maar zeker geen bedwantsen. NOS, NU.nl en andere grote nieuwssites waren er allemaal voor gevallen. En wij ook. In het kader van communicatie werden we er weer aan herinnerd hoe belangrijk factchecking is. Zelfs als  je nieuws leest uit ‘betrouwbare’ bronnen.

Uiteindelijk zijn we toch met een groep van tien Young Logeion leden naar Parijs geweest, zonder ook maar een beestje te zien. Alleen de jeuk, die bleef.

Deze column verscheen in december 2023 in C, het vakblad van Logeion voor communicatieprofessionals.